Przebyliśmy długą drogę od momentu kiedy Sir Chales Wheatstone rozpoczął pierwsze eksperymenty nad fotografią stereo w 1838 roku. Jego wynalazek uchodzi za pierwsze urządzenie do oglądania obrazów stereoskopowych. Od tamtego czasu średnio co kilkanaście lat powraca pomysł projekcji 3D i próby przeniesienia formatu do domowego zacisza. Obserwujemy zatem kolejne już podejście do tematu projekcji 3D, tym razem miejmy nadzieję że format ten zagości na stałe w naszych domach.
Skąd się bierze efekt 3D?
Wrażenie głębi obrazu tworzone jest w odpowiedzi na sygnał wzrokowy. Każde oko jest oddalone od drugiego o około 65mm. Oba obrazy są zatem lekko przesunięte. Obraz z każdego oka trafia do mózgu. Mózg porównuje oba obrazy, z lewego i prawego oka w celu określenia głębi. Ilustracja poniżej przedstawia zasadę działania układu.
Efekt projekcji 3D polega na tym, że przedstawiając oczom ten sam przedmiot w 2 różnych miejscach jesteśmy w stanie oszukać mózg i przekonać go, że płaski obraz który w rzeczywistości widzi ma swoją głębokość. Narząd wzroku rejestruje obraz w sposób dwuwymiarowy. Ponieważ jednak oczy znajdują się od siebie w pewnej odległości (stąd to przesunięcie), każde rejestruje inny obraz (trochę przesunięty i pod nieco innym kątem). W mózgu następuje połączenie obrazów z obu oczu w jeden trójwymiarowy.
Na dzień dzisiejszy najpopularniejsze techniki projekcji 3D w zastosowaniu domowym są następujące:
Anaglif
Anaglif to jeden z najstarszych typów projekcji stereoskopowej dający złudzenie trójwymiarowości podczas oglądania za pomocą specjalnych, najczęściej czerwono-cyjanowych (turkusowych), okularów. Sporządzenie anaglifów polega na nałożeniu na siebie dwóch zdjęć, wykonanych z lekkim poziomym przesunięciem, odpowiadającym obrazom dla lewego i prawego oka.
Cechy:
- możliwy do zastosowania w każdym systemie projekcyjnym
- tanie okulary
- równocześnie przekazywana jest informacja do lewego i prawego oka
- słaba jakość kolorów, utrata informacji
- nie wymaga specjalnego ekranu ani urządzenia projekcyjnego
- przykłady: projekcja SuperBowl w 2009 roku, filmy wydane na Blu-ray, kompatybilny z każdym urządzeniem projekcyjnym.
Projekcja aktywna
Jedna z najpopularniejszych metod stosowanych w kinie domowym. Polega na wykorzystaniu specjalnych okularów migawkowych z naprzemiennym wyświetlaniem obrazu dla lewego i prawego oka. Dzieje się to przy jednoczesnym przysłanianiu oczu dla których dany obraz nie jest przeznaczony. Okulary pełnią rolę filtru, przysłony która decyduje, który obraz ma trafić do którego oka. Okulary aktywne są sterowane za pomocą nadajnika umieszczonego przy urządzeniu projekcyjnym. Migają naprzemiennie z bardzo dużą częstotliwością w takt pojawiających się na ekranie obrazów naprzemiennie serwując informacje dla lewego i prawego oka.
Cechy:
- sekwencyjne przesyłanie klatek
- aktywne okulary synchronizują się do emitera
- okulary kosztują kilkaset złotych
- nie jest wymagany specjalny ekran
- przykłady: gry PC, większość telewizorów plazmowych i projektorów kina domowego (JVC, Sharp, Sony).
Projekcja pasywna
W odróżnieniu od projekcji aktywnej, system bazuje na jednoczesnym przesyłaniu obrazów dla lewego i prawego oka. Obrazy przed trafieniem na specjalny ekran projekcyjny są polaryzowane, w zależności od wersji systemu na kołowo bądź liniowo. Do projekcji można użyć jednego projektora, bądź dwóch projektorów. Ta druga wersja jest najczęściej stosowana przez projektory 3D klasy High End takie jak Sim2 Lumis 3D, czy Runco. Do prawidłowej projekcji wymagane są ekrany srebrne.
Cechy:
- pasywne okulary odpowiednie do danego systemu polaryzacji
- wymagany srebrny ekran projekcyjny
- można stosować z jednym bądź dwoma projektorami
- wymagany aktywny filtr zainstalowany w układzie optycznym
